Op Moederdag vond ik eindelijk de tijd om me te verdiepen in de moeder van alle wijsheid… wat onze kleuters en leerlingen zouden moeten leren op onze scholen.
Professor Muys kreeg de opdracht om de nieuwe minimumdoelen voor het basisonderwijs uit te werken. 70 experten en leerkrachten werkten deze de voorbije maanden uit. Ik wil alvast iedereen uitdrukkelijk danken voor hun inzet.
Ik ben er nog niet helemaal door. Zeker bijhorende visieteksten interesseren me en wil ik allemaal nalezen.
In de weekendkranten las ik alvast een aantal analyses. Ook experten geven ondertussen hun mening over wat er ligt. Ik heb precies toch iets meer tijd nodig om alles grondig te lezen.
Gisteren was ik aanwezig op het afscheid van mijn leraar Latijn en werd ook het onderwijs onder de loep genomen. Maar werd er vooral ook nagedacht hoe we het tij kunnen keren.
We hadden het over Maurice. Die ons olijven leerde eten, lang voor die bijna op elke aperitieftafel staan. Hij kleurde af en toe buiten de lijntjes, hield zich niet altijd strak aan het plan, maar wist ons te boeien en te raken. Als leraar en als mens.
Die sterke mensen moeten we aantrekken en houden in het onderwijs. Net daarom is het belangrijk dat er naast de minimumdoelen ook nog ruimte is voor de leerkracht, voor het pedagogisch project van de school,… We moeten vermijden dat leraren afvinkers worden van woordenschatlijstjes of van thema’s die ze in de vlucht es kunnen aanraken.
Dat de leraar het verschil maakt, was overduidelijk toen ik vroeg aan mijn zoon uit het derde secundair: “Ken je de slag van de kameel?” Dit is een voorstel voor de nieuwe minimumdoelen. Verbaasd stelde ik vast dat hij niet keek alsof hij een slag van de molen kreeg, maar dat er wel ergens bij hem een lichtje ging gaan branden. “Dat is een veldslag tussen de sjiieten en de soennieten die gewonnen is door de vrouw van Mohammed, maar ze wilden de slag niet noemen naar een vrouw.”
Hij wist het omdat zijn leraar geschiedenis dit alles met geuren en kleuren kon vertellen. “Het stond niet in het boek. Hij vertelde het gewoon.” Het bleef hangen. De leraar maakt verschil!
Vandaar dat ik de pedagogische vrijheid blijf koesteren. Om de minimumdoelen waar te maken, om ze tot leven te laten komen in de lessen van bevlogen leraren, zodat het geen losse feitjes zijn maar een stevig verhaal. Ik hoop dat er naast het 'doel' dan ook een fair en open debat kan zijn over de 'weg' ernaartoe. De implementatie in de praktijk is een ander paar mouwen. Willen we de kansen vergroten voor iedereen, dan mogen we niet vergeten om in te zetten op cruciale randvoorwaarden: tijd en ruimte voor professionalisering van leerkrachten, pedagogische ondersteuning van leerkrachten in contexten met veel noden en vooral veel vertrouwen in hun professionaliteit.
De nieuwe minimumdoelen brengen duidelijkheid. Ik wil ze doornemen maar ook alle kritieken horen. Ik lees verder en blijf kritisch-constructief. Zoals we verwachten van onze leraren: professionals die durven denken. Zoals we ook verwachten van onze leerlingen. Zodat ze geen 'blinde' uitvoerders worden, maar opgroeien tot geëngageerde emancipatorische burgers. Daarvoor wil ik schouder aan schouder staan en draagvlak zoeken op het terrein, zonder mensen te schofferen maar net met veel respect.
Loes
* Let op de titel van het boek dat ik graag las.