Uit cijfers die Vlaams parlementslid Loes Vandromme (CD&V) opvroeg naar aanleiding van de start van de Vlaamse jeugdboekenmaand blijkt dat steeds meer bibliotheken in Vlaanderen samenwerken met Luisterpunt, de Vlaamse bibliotheek voor personen met een leesbeperking. “Luisterpunt, de Vlaamse bib voor personen met een leesbeperking, is trouwens ook een belangrijke partner voor de jeugdboekenmaand. Vandaag zorgt Luisterpunt voor een meer inclusieve leesomgeving in 88 procent van de Vlaamse bibliotheken. Dit moet op korte termijn omhoog naar 100 procent,” zegt het parlementslid.
Luisterpunt is de Vlaamse openbare bibliotheek voor personen met een leesbeperking. Blinden, slechtzienden, personen met dyslexie maar ook MS- en afasiepatiënten kunnen hier terecht. Luisterpunt bouwt daarrond een specifieke werking uit, zodat iedereen die niet of moeilijk gewone, gedrukte boeken kan lezen, kan genieten van lectuur in aangepaste vorm De boeken zijn beschikbaar in twee vormen: brailleboeken en boeken die ingelezen worden, de zogenaamde Daisy-boeken. Luisterpunt gebruikt en promoot de Anderslezen-app. Met deze app kunnen kinderen of volwassenen (gratis) Daisy-luisterboeken streamen of downloaden op hun smartphone, tablet.
Grondrecht
“Luisterpunt levert een enorme bijdrage aan meer inclusieve bibliotheken. Inclusieve bibliotheken zijn niet zomaar een extraatje, ze zijn cruciaal voor het creëren van een inclusieve samenleving. Deze week nog keurde de Kamercommissie Grondwet een voorstel goed dat de rechten van personen met een beperking grondwettelijk verankert, wat betekent dat ze grondwettelijk het recht hebben op aangepaste maatregelen in culturele, maatschappelijke en professionele context. Bibliotheken zijn hierbij een belangrijke partner,” zegt Loes Vandromme.
Ondertussen werken al zo een 282 van de 320 bibliotheken in Vlaanderen samen met Luisterpunt. “We kunnen dan ook al zeer tevreden zijn dat 88% van de Vlaamse bibliotheken werk maakt van het bieden van meer inclusie,” zegt Loes Vandromme. Op korte termijn wil het parlementslid naar 100 procent. “Naast alle Vlaamse bibliotheken kan het ook voor scholen en zorginstellingen interessant zijn om nog meer samenwerkingen aan te gaan met Luisterpunt,” vindt Vandromme. “Door een verder stimulatie van deze samenwerkingen kan het leesvirus zich verder verspreiden over de mensen waarvoor het lezen niet zo vanzelfsprekend is.”
Elk jaar meer lezers
Het aantal lezers en uitleningen bij Luisterpunt stijgt jaar na jaar. Waar er in 2008, bij het eerste werkingsjaar, nog slechts 2530 Daisy-lezers waren, zijn dat er in 2020 al 9.865. Eenzelfde stijging is te zien bij de cijfers van het uitlenen. In 2008 werden er 93.806 Daisy-boeken uitgeleend en in 2020 waren dat er 148.070. Ook in het gebruik van de Anderslezen-app is een stijging terug te vinden. Het online Daisy-luisterboekenplatform kent na 5 jaar al 6.155 rechtstreekse gebruikers. Dat de organisatie steeds meer mensen weet te bereiken is positief. Daarbij vinden vooral mensen met dyslexie hun weg naar Luisterpunt, zij vormen een groep van 53% van de gebruikers. Slechtziende en blinden zijn in minder grote getalen gebruiker, maar ook deze groep wordt zeker door Luisterpunt bereikt. Ook hier kunnen verder en diepgaandere samenwerkingen nog een positief effect brengen.
“Ondanks de stijgende cijfers zijn er ook nog steeds heel wat bibliotheken die een heel klein aantal Daisy-boeken en cd’s in een rek plaatsen. Bibliotheken zeggen dan dat er geen vraag is naar de Daisy-luisterboeken, maar de vraag kan natuurlijk moeilijk komen als men niet weet wat er aan aanbod is. Daarnaast moeten samenwerkingen met scholen en zorginstellingen verder gestimuleerd worden. Een campagne om bibliotheken, scholen en zorginstellingen te stimuleren samen te werken met Luisterpunt kan hiertoe bijdragen,” besluit Loes Vandromme.
Bib Brugge werkt aan inclusie:
De Openbare Bibliotheek Brugge is een van de bibliotheken die al jaren samenwerkt met Luisterpunt. De collectie Daisy-boeken heeft er haar vaste stek en is zowel in de afdeling voor volwassenen als in de jeugdbibliotheek aanwezig. Zo wordt het aanbod zichtbaar voor een breed publiek. Leners kunnen niet alleen Daisy-boeken, maar ook Daisy-spelers ontlenen in de bibliotheek om de Daisy-boeken thuis af te spelen.
Schepen van Cultuur bij Stad Brugge Nico Blontrock: ‘De rol van de openbare bibliotheek is vooral om de Daisy-collectie bekend te maken. Als uit de kennismaking blijkt dat iemand er graag intensief gebruik wil van maken, verwijst de bibliotheek altijd door naar Luisterpunt zelf.’
Via haar doelgroepenwerking bereikt de Openbare Bibliotheek Brugge ook een publiek dat baat heeft bij een Daisy-collectie. Via haar Bib-Aan-Huis-dienst brengt de bibliotheek materialen aan huis bij mensen die minder mobiel zijn. Niet zelden zijn die mensen minder mobiel door hun leeftijd en is hun zicht met die leeftijd ook achteruitgegaan. Hét moment om die mensen op de hoogte te brengen van de Daisy-collectie en wat Luisterpunt daar allemaal rond doet. Door Daisy-boeken te introduceren in de collectie van de Brugse gevangenisbibliotheek maakt ze die collectie bovendien ook bekend bij die gedetineerden die moeite hebben met lezen. De grootste doelgroep wordt echter bereikt via de projecten die de bibliotheek opzet voor het onderwijs. Tijdens klasbezoeken krijgen kinderen met dyslexie te horen dat er ook Daisy-boeken bestaan.
Schepen Blontrock: ‘En door als gastheer op te treden voor de kwartiermakersopleiding voor leerkrachten verspreidt de bibliotheek ook mee de boodschap onder leerkrachten dat er verschillende manieren van lezen bestaan en dat luisterlezen echt wel een volwaardig alternatief is voor het gewone lezen.’
